PoWODY do świetowania

Każdy świętuje co innego. Dla jednych będzie to niedziela. Dla innych urodziny. Dla nas na wyprawie świętem jest…prysznic. W rejonach gdzie pływamy nie ma marin. Nawet jeśli osada inuicka ma kawałek nabrzeża to nie uświadczysz na nim prądu ani wody. Trudno się dziwić. Nie ma tu wodociągów ani kanalizacji. Każdy dom ma swój zbiornik na wodę pitną. Gdy zaczyna się kończyć to dzwoni się po „water-mana” i woda przyjeżdza cysterną. Czasem się jednak zdarzy, że kierowca jest niedostępny bo pojechał na przykład na polowanie. Wtedy woda przyjedzie…za dwa lub trzy dni. Dostawy wody są oczywiście płatne, a jej jakość….Większość starszych Inuitów woli zimą topić śnieg.
My, na jachcie wodę produkujemy odsalarką. Wychodzi całkiem dobra. Odsalarka rządzi się swoimi zasadami. Nie uruchamiamy jej stojąc na kotwicy przy osadzie. Łatwo wydedukować co pływa w tej wodzie 😃 Nie lubi też być używana w pobliżu lodowców. Tam woda niesie za dużo piasków i iłów. Filtry zapychają się ekspresowo. Odsalarka lubi otwarte morze i słoneczne dni. Wtedy solary i alternator dają odpowiednią ilość prądu by odsolić wodę i można przy okazji wykąpać załogę. Zdarza się to nie za często, nie za rzadko. O tak w sam raz.
Od opuszczenia Grenlandii zrobiliśmy już ponad 6000 litrów wody. Nie zawsze było łatwo bo wydajność membrany jest funkcją temperatury. Teoretycznie poniżej 4 stopni Celsjusza nie powinna działać w ogóle. Dobrze, że mamy tu taki mały patencik i trochę wstępnie podgrzewamy ocean.
Każda akcja odsalarki to święto. Mamy pełne zbiorniki. Pachnącą mydłem, uśmiechniętą załogę. Ba, mamy nawet naczynia umyte słodką wodą!!
Dlatego każde takie, jakże ważne dla nas święto zaznaczamy w kalendarzu niebieską kropką. Wasze czujne oko dostrzeże też kropki czerwone. Spróbujcie zgadnąć co oznaczają…

Poszukiwacze złota

Wymiana pompy wtryskowej zakończyła się niewątpliwym sukcesem, ale nie da się ukryć – kosztowała fortunę. Same bilety lotnicze to kilkadziesiąt tysięcy złotych. Nie mówiąc o pozostałych kosztach. Dzięki sprawnej akcji mogliśmy kontynuować żeglugę i uniknęliśmy zimowania w Arktyce. Teraz czas pomyśleć jak załatać mocno nadszarpnięty budżet.
Rozwiązanie znaleźliśmy w Nome. To alaskańskie miasto rozkwitło dzięki gorączce złota – która trwa tu do dziś. Bo złoto w okolicy jest i jest znajdowane dosyć regularnie.
W panoramie miasta dominują olbrzymie płuczki z przełomu XIX i XX wieku. Przy ich pomocy przekopywano w poszukiwaniu złotego kruszcu delty okolicznych rzek, a także nadmorskie plaże. Relikty minionej epoki, tkwią tu niczym skamieniałe dinozaury.
Dziś technologia się zmieniła i złota poszukuje się głównie na dnie morskim w pobliżu ujścia rzek. W porcie stoją przeróżne futurystyczne konstrukcje które łączy jedno: mają spełnić marzenie o złotej fortunie. Niektóre są duże i posiadające jakąś dzielność morską, ale nie brakuje maleństw, które da się opisać tylko jako skrzyżowaniem tratwy z katamaranem, zawsze napędzane zaburtowymi silnikami benzynowymi – za to uzbrojone w potężne pompy i sita. Gdy ogląda się te wynalazki, nie wiadomo, czy bliżej im do Mad Maxa – czy Waterwoldu. Przekraczają wszystkie granice abstrakcji.
Gdy tylko zdarza się spokojny dzień, cała ta futurystyczna flotylla rusza na przybrzeżne wody marząc o złotym piasku, my postanowiliśmy dokonać kilku przeróbek na Inatiz i także rozpocząć podobną działalność. Pompę PPoż już mamy. Resztę dobudujemy. Trafimy na odpowiednie złoże i będziemy bogaczami.
Jak można się domyślić główną szantą pokładową jest u teraz „Few days”. No to bierzemy się do roboty nucąc „Mogę kopać tu dalej….”

NWP za nami!

W cieśninie Beringa leżą dwie wyspy Diomede. Choć dzielą je tylko dwie mile morskie to zmieściła się pomiędzy nimi zarówno granica morska między Stanami, a Rosją jak i linia zmiany daty. Duża Diomede jest oczywiście Rosyjska ( u nich wszystko zawsze największe ) zaś mała należy do Alaski.

Na tym nie koniec wyższości bloku wschodniego. Podczas gdy na Alaskańskiej wyspie jeszcze poniedziałek to na jej większej siostrze jest wtorek. Przez chwilę mieliśmy dwa szalone pomysły. Przepłynąć między wyspami oraz na chwilę, wiecie tak dosłownie chwilkę przekroczyć linię zmiany daty. Zobaczyć co kryje jutro, a potem wrócić. Wydarzenia na Ukrainie jakoś zniechęciły mnie do tego typu zabaw. Dlatego grzecznie płyniemy właściwą stroną cieśniny Beringa.

Jednocześnie pragniemy zameldować, że dziś czyli w poniedziałek 16 września 2024 o godzinie 1229 jacht Inatiz przekroczył północne koło podbiegunowe kończąc tym samym North West Passage ze wschodu na zachód. Po 3500 milach w lodzie, mgłach i sztormach dołączyliśmy to grona zaledwie kilku jachtów pod Polską banderą które przebyły ten trudny Arktyczny szlak. Udało się w ostatniej chwili bo lód z nad Syberii prawie nas odciął.

I wiecie co w tym wszystkim jest najbardziej abstrakcyjne. Siedzimy na pokładzie i w promieniach zachodzącego słońca widzimy jednocześnie wtorek na Czukotce, Diomedy i alaskański poniedziałek 😀

Zdążyć przed zimą

Mamy dużo szczęścia. Pogoda zrobiła się już bardziej jesienna. Coraz częściej przychodzą sztormowe wiatry. Dobrze, że wieją nam w rufę. Morze Czukockie jest dość płytkie i szybko tworzy się tu wysoka fala.Tizzie gna przed siebie bijąc kolejne rekordy prędkości. Ona też już by chciała przekroczyć cieśninę Beringa i opuścić North West Passage zanim zamknie go lód przesuwający się od strony Rosji. To takie swoiste regaty z lodem. Na razie ślizgając się po falach mamy szanse wygrać 😃 Na filmie wieje 8B ale nie czuć tego bo gnamy z prędkością prawie 8 węzłów…

W świetle zorzy

Emocje po przygodach z pompą trochę opadły i znów żeglujemy. Szczęśliwie, prawie cały czas z wiatrem. Noce z każdym dniem stają się coraz dłuższe. Ciemność oblepia nas niczym smoła. Nie widać dosłownie nic.

A w wodach przed nami mogą czaić się różne niespodzianki. Lód nie powiedział jeszcze ostatniego słowa i czeka na nas przed cieśniną Beringa. Natomiast towarzyszą już nam kłody dryfującego drewna – w końcu płyniemy już wzdłuż wybrzeży Alaski. To naprawdę imponujących rozmiarów pnie..! Na razie spotkaliśmy trzy takie niespodzianki ale wszystkie udało się wymanewrować. Jeden z żeglujących przed nami jachtów zaliczył zderzenie z taką kłodą. Było podobno dość poważnie.

U nas drewno dryftowe bardzo mile widziane, ale tylko w kominku. I wolimy gdy trafia w małych kawałkach zejściówką – a nie w kłodach przez dziób. Dlatego wypatrujemy go nieustannie by w razie czego sprawnie ominąć nieproszonego gościa. Używamy wszelkich dostępnych opcji. Szperacza lub latarek. Jednak najlepiej żegluje się w zielonej poświacie zorzy polarnej. Wtedy widać wszystko 🙂

Happy End

Z opuszczeniem osady musieliśmy poczekać do piątku. Nie odważyłem się na próby silnika przy silnym wietrze. Za duże ryzyko, że złożyliśmy coś nie idealnie. Silnik zgaśnie, a my wylądujemy na brzegu. Wytrwaliśmy tyle dni. To jeszcze dobę mogliśmy poczekać. Wreszcie wiatr się uspokoił a podnieśliśmy kotwicę. Przez godzinę pływaliśmy po zatoce testując zmiany obrotów i rewers. Wyglądało to naprawdę dobrze. Część załogi twierdziła nawet, że brzmi lepiej niż przed awarią. Dla mnie najważniejsze, że brzmiał. Chodził równo i miarowo. Dokonaliśmy niemałej rzeczy. Czas ją podsumować:

– Niedziela – awaria, kotwiczenie na żaglach, wstępna diagnoza
– Poniedziałek – zakup pompy, konsultacje z lokalnymi mechanikami
– Wtorek – pompa w Warszawie,
– Środa – wylot Ewy z pompą, pompa zwiedza lotnisko we Frakfurcie,
– Czwartek – przylot do Ulukhaktok, montaż pompy, sztorm
– Piątek – testy silnika, Inatiz wyrusza w dalszą drogę
Od awarii do moment do momentu gdy znów w usłyszeliśmy dźwięk pracującego silnika upłynęło dokładnie 99 godzin 😃 To były trudne godziny, momentami bardzo nerwowe. Później emocje już opadły. Ta kalendarzowa wyliczanka ma jeszcze dalszą część. Najbliższy samolot wylatywał z osady dopiero w niedzielę. Ewa pomachała nam z plaży a następnie została sama.
– Sobota – wreszcie chwila odpoczynku dla Ewy
– Niedziela – Wylot do Yellowknife
– Poniedziałek – lot przez Vancouver do Frankfurtu
– Wtorek – powrót Ewy do Warszawy
Inatiz tym czasem dzielnie żeglował na zachód. Może jeszcze zdąży przed zimą.
Chciałem w tym miejscu podziękować wszystkim którzy przyczynili się do rozwiązania tej trudej przygody. Naszej załodze, która po raz kolejny pokazała, że jest wyjątkowa. Ewie – że rzuciła wszystko i wybrała się w ekspresową podróż przez pół świata. Mirkowi Bednarzowi za bezcenne konsultacje. Naszym dobrym duchom z Polonii Kanadyjskiej za wsparcie i opiekę nad Ewą. Mieszkańcom osady Ulukhaktok, którzy bardzo przejeli się naszą awarią. W szczególności Stevenowi, Billiemu i Garremu i Joshowi – burmistrzowi osady. Wreszcie wszystkim pozostałym którzy wsparli nas dobrą radą bądź ciepłym słowem.Po raz kolejny udowodniliśmy razem, że dla ludzi północy ” niemożliwość to tylko jedna z możliwości”
To zaszczyt żeglować i współpracować z Wami

Titans of the North

Mieliśmy w końcu w ręku wymarzoną część, ale po Ewie wyraźnie było widać ogromne zmęczenie: 4 samoloty, 40 godzin podróży i jeszcze nerwy w Vancouwer. Trzeba było jak najszybciej zawieźć pompę na jacht – a potem położyć Ewę spać.
Wrzuciłem pompę na tylne siedzenie Stevenowego pickupa i czekaliśmy juz spokojniej na resztę bagażu. Ze względu na (nie) wielkość lotniska nie ma tu taśmy. Bagaż wyjeżdza przed terminal samochodem z którego każdy odbiera swoją walizkę. W pewnym momencie podszedł do mnie mężczyzna i zapytał:
– Cześć. Kto pozwolił Ci prowadzić ten samochód?
– Steven – menadżer osady. Odwiozłem go na lotnisko. Zgarniam koleżankę która przyleciała z pompą, a potem mam zostawić pickupa pod budynkiem Hammletu.
– Aaa pompa… A jesteś pewien, że to TEN samochód?
No i wyszło, że pomyliłem pickupy. Stały dwa srebrne koło siebie. Oba otwarte, z kluczykami w stacyjce. Dobrze, że mój rozmówca nie odjechał z naszą pompą. Zresztą nie odjechałby daleko. Tu praktycznie nie ma dróg.

Jeszcze przed dotarciem do osady dałem znać przez UKF, że pompa jest. Marek z Maciusiem mieli już zdemontowaną pompę chłodzenia oraz zbiornik wyrównawczy. Nie wytrzymali bezczynnie. Kacper czekał na plaży na pompę i lokalnych mechaników. Coś wreszcie zaczynało się dziać..!
Procedura montażu pompy wtryskowej nie jest łatwa. Kilka osób straszyło nas, że nie każdy mechanik potrafi to poprawnie zrobić. Cala zabawa polega na dokładnym ustawieniu położenia wału silnika. Należy znaleźć TDC (górny martwy punkt) pierwszego cylindra. Tylko wtedy pompa będzie podawała paliwo na kolejne cylindry w odpowiednich momentach. To bardzo istotne. Jakakolwiek niedokładność może objawiać się skakaniem na obrotach lub utratą mocy pod obciążeniem.
Na szczęście mieliśmy bardzo dokładną instrukcję. Przez ostatnie dwie doby przeczytaliśmy ją chyba milion razy, a Maciuś porobił notatki dla każdego punktu – wzbogacając obserwacjami z dostępnych w sieci filmików. Kilka razy skorzystaliśmy z video konferencji z polską, gdzie Mirek Bednarz cierpliwie tłumaczył i pomagał…

W końcu powoli punkt po punkcie Maciek z Billym zabrali się do pracy. Znaleźli TDC silnika, zablokowali starą pompę, zdemontowali ją i zamontowali nową. Operacja trwała około czterech godzin. W tym czasie wiatr zaczął się wzmagać. W zatoce pojawiła się fala.
Silnik był złożony. Pozostało odpowietrzenie instalacji. Czy zadziała? Czy to faktycznie była wina pompy? Pierwsza próba zakręcenia. Druga. Na wtryskiwaczach pojawiło się paliwo. Przy trzeciej próbie silnik odpalił. Na początku powoli, jakby budził się z długiego letargu. Trzeba mu jeszcze bedzie wyregulować poziom niskich obrotów.
Na wiatromierzu było już ponad dwadzieścia pięć węzłów…
Teraz niech sobie wieje. Mam silnik! Żyjemy!!

…na cuda trzeba chwilę poczekać

Plan zakładał, że Ewa weźmie pompę w bagaż podręczny i nie spuści jej z oka. Niestety w Warszawie uprali się, że to za ciężki przedmiot. W dodatku pachnący dieslem. Na nic zdały się tłumaczenia. Pompę trzeba było nadać jako bagaż rejestrowy. I tym właśnie sposobem Ewa przesiadła się w Frankfurcie na lot do Vancouver…a pompa nie. Jak na złość, urządzenie na wagę złota musiało się zapodziać przy przesiadce. Miny naszej załogi, gdy podzieliliśmy się wiadomością były pełne desperacji: Czyli pompa nie przyleci w czwartek. Następny samolot jest dopiero w niedzielę. Kolejne trzy dni oczekiwania, kolejne trzy kroki w stronę nadchodzącej zimy. I jacht unieruchomiony w nie do końca osłoniętej zatoce. Do tego konieczność przebookowania wszystkich dalszych lotów Ewy. Nawet nie chciałem o tym myśleć. Co prawda Ewa miała prawie 12 godzin na przesiadkę w Vancouver, lecz pompa była wciąż we Frankfurcie.
Trudno było usiedzieć na jachcie. Popłynęliśmy pontonem do osady. Jak na nieszczęście wszyscy napotkani mieszkańcy na powitanie pytali czy nasza pompa przyleci jutro. Co powiedzieć? Że mamy nadzieję? Steven na wieść o problemach z transportem tylko westchnął i stwierdził „To Kanada…tu wszystko trwa”. Nie było to pocieszające.
Wpadliśmy do warsztatu Billyego i podpytać czy możemy już coś zrobić. Może coś już rozebrać. Może przygotować. Tak by się chociaż coś działo. Mechanik z tradycyjnym Inuickim stoicyzmem stwierdził, że najpierw poczekamy na pompę. Jego głos brzmiał tak jakby nie był przekonany czy ona się tu kiedykolwiek zmaterializuje. To może chociaż skonsultujemy manual?
– Eeee. Nieee. Najpierw niech pompa przyleci…potem się zobaczy.
Potem zadziały się cuda. Nie mając nic do roboty poszliśmy na spacer na wzgórze. Panorama ze szczytu pokazywała dwa światy. Spokojna zatoka z samotnym jachtem pośrodku kontrastowała z widokiem na drugą stronę gdzie wściekły oceaniczny przybój z hukiem atakował wybrzeże. Przez chwilę wyobraziłem sobie zmianę kierunku wiatru. Nasz jacht, nasz pomarańczowy dom znalazł by się w potrzasku. Miałem co prawda z tyłu głowy plany B,C,D. Rozmawiałem z Inuitami o możliwości próby wyholowania jachtu. Ale to była ostateczność…
Odgoniłem czarne myśli i zobaczyłem przepiękne stworzenie. Olbrzymi biały królik siedział przede mną i patrzył w morze. Był przepiękny. W ogóle się mnie nie bał. Na chwilę spojrzał na mnie po czym ponownie wystawił twarz do zachodzącego słońca. Patrzył dokładnie w kierunku gdzie chciałem popłynąć. Gdy ja podszedłem kilka kroków, to on o kilka się odsunął. Lecz nie uciekł. Cały czas wskazywał drogę na zachód. Wiem. To irracjonalne, lecz zrobiło mi się jakoś raźniej.
Schodząc w kierunku osady przystanęliśmy przy kamiennym kopcu. Coś kolorowego mignęło pośród kamieni. Schyliłem się – kamień pomalowany w barwy tęczy – i napis „Never give up because great things take time”. Chwilę później ktoś podnosi z ziemi drugi „Stay positive, work hard, make it happen”. Nie wiem kto stworzył te kamienie ale dał mi dzięki nim energetycznego kopa. Na jacht wróciliśmy w dużo lepszym nastroju. Gdy tylko telefon sparował się ze starlinkiem odczytałem kolejną wiadomość od Ewy:
„Mam pompę, przyleciała kolejnym samolotem Lufthansy. Zdążyła w ostatniej chwili. Teraz już nie wypuszczę jej z rąk. Za chwilę lot do Yellowknife”
W czwartkowe południe czekaliśmy obaj ze Stevenem w hali mikro lotniska. Hala odlotów wielkości szkolnej klasy.z przeszkloną jedną ścianą. Gdy samolot wreszcie wylądował nawet Stevenowi udzieliły się emocje.
-Chodź do okna. Zobaczymy czy przyleciała….Widzisz ją? Ma pompę?
Miała! Szla przez szutrowe pas lotniska niosąc w ręku coś wyraźnie ciężkiego 😃

Rzeczy niemożliwe załatwiamy od ręki…

Jeszcze przed wizytą lokalnych mechaników podzieliliśmy się z naszym działem brzegowym obawą, że to może być pompa wtryskowa. Ewa natychmiast zaczęła poszukiwanie pompy rotacyjnej Delphi DP200 1291 – dość specyficzna zachcianka… Ale w momencie, gdy Billy i Garry potwierdzili diagnozę, pompa była już kupiona, tyle, że – w Polsce. Niemały wydatek, ale wydawał się kroplą w porównaniu z wizją zimowania w Arktyce – lub dalszej żeglugi bez silnika.
Kacper równolegle znalazł trzy firmy w Stanach, które mogłyby mieć taką. Wszystkie tropy szybko się urwały: albo pompy nie było w magazynie, albo oferowano nam próbę regeneracji naszej. Pozostawało sprowadzenie newralgicznej części z Polski.

W osadzie Ulukhaktok, przy której cumowaliśmy, jest niewielkie lotnisko, gdzie lądują dwa samoloty tygodniowo. Najbliższy miał być – w czwartek. Nie było opcji, by pompa wysłana z Polski kurierem zdążyła przejść wszystkie odprawy celne i dotrzeć do nas tym samolotem. Błyskawicznie powstał szalony plan. Pompa została kupiona w poniedziałek. We wtorek powinna być u Ewy. W środę rano Ewa wsiądzie w samolot do Frankfurtu, potem przesiadka do Vancouver- i jeszcze w środę Ewa z pompą będą w Kanadzie. Potem już tylko lokalny lot do Yellowknife i wreszcie przesiadka do Ulukhaktok. Cztery samoloty, 40 godzin podróży… Plan mocno ryzykowny, ale jedyny który dawał nam szanse na wyrwanie się z Arktyki zanim lody zamkną drogę. Przez chwilę dało się poczuć przypływ optymizmu.

Podczas kolejnej wizyty na lądzie przedstawiliśmy plan Stevenowi. On wydawał się dużo bardziej sceptyczny.
– Naprawdę, chcesz ściągać część aż z Polski?
– Tak, to będzie najszybsze rozwiązanie.
– Loty będą kosztowały fortunę!
– Prawda. A ile potrwa ściągnięcie samej części?
Steven zamyślił się i po chwili pokiwał głową
– U nas sprowadzenie czegokolwiek zazwyczaj zajmuje miesiące…

Po chwili milczenia Steven podjął wątek:
– Trzymam kciuki byście wypłynęli stąd zanim nastanie pierwszy południowy sztorm. Bo wiesz… ta zatoka robi się bardzo niebezpieczna. Tworzą się tak wielkie fale, że zalewają nie tylko plażę i drogę. Potrafią dotrzeć nawet do linii pierwszych zabudowań. – Steven bezlitośnie brnął dalej – Życzę Wam jak najlepiej. Nasi mechanicy chętnie pomogą. Musisz jednak pamiętać, że ich umiejętności nie są nieograniczone. Nie pracowali dotąd przy silnikach jachtowych…
Steven nazwał wszystkie ryzyka, o których pracowicie staraliśmy się nie myśleć…

Po powrocie na jacht ściągnęliśmy wszystkie możliwe dokumentacje. Przez następną dobę starlink grzał się, a my oglądaliśmy dostępne tutoriale odnośnie wymiany pomp wtryskowych. Napięcie wisiało w powietrzu. Trzeba było zająć czymś załogę. Jeszcze raz sprawdziliśmy całą instalację paliwową. Na wszelki wypadek wymieniliśmy pompę zasilającą. Mieliśmy zapasową a chcieliśmy być stuprocentowo pewni, że to nie to. Zaczęliśmy także wozić paliwo w kanistrach z lokalnej stacji. Spacerek z dwudziestokilometrowym ciężarkiem przez osadę pozwala przez chwilę skupić się na czymś prostym i nie myśleć o problemie. Słony prysznic podczas przewożenia kanistrów pontonem także pomaga.
W końcu przychodzi sms od Ewy „Jestem w Vancouver. Ale bez pompy” 😭

Houston mamy problem!

Co mogło być powodem zgaśnięcia silnika? Rozrusznik kręci, a silnik ani myśli zaskoczyć. Nawet na chwilę. Na którymkolwiek cylindrze. Od rana zaczynamy szukać przyczyny: Zapowietrzenie? Nie – w zbiorniku jest jeszcze 700l paliwa. Woda w paliwie? – sprawdzamy odstojnik ale nie znajdujemy w nim śladu wody. Filtr paliwa? – jest trochę zabrudzony, ale widywało się gorsze. Dużo gorsze. Na wszelki wypadek wymieniamy go na nowy… Sprawdzamy cały układ paliwowy. Odpowietrzamy go segment po segmencie. Wygląda na to że paliwo dochodzi do pompy wtryskowej ale nie idzie na wtryskiwacze. Może to solenoid do gaszenia silnika? – wykręcamy go. Sprawdzamy. Bardzo ładnie wysuwa się po podaniu napięcia. Czyli nie tu leży przyczyna…

W tym samych czasie druga część załogi pompuje ponton, a następnie płynie do osady rozejrzeć się i poszukać jakiegoś wsparcia. Społeczność nie jest duża, raptem czterysta osób. Funkcjonują tu cysterny dowożące do domów wodę, olej opałowy i odbierające nieczystości. Musi być zatem jakiś mechanik. Mamy dużo szczęścia: niemal od razu Kacper z Olą spotykają Stevena, czyli menadżera odpowiadającego za wszystkie techniczne aspekty życia osady.
i od razu są dobre wieści: w osadzie jest mechanik – a nawet prawie dwóch. Billy ma uprawnienia, a Garry odbywa staż pod jego okiem. Pomimo dnia wolnego chłopaki dają się namówić i już po godzinie wieziemy ich pontonem na jacht. Przystępują do testów. Robią praktycznie to samo co my wcześniej. Uzyskując nawet te same rezultaty. Paliwo na pompę wtryskową dochodzi. Wraca jej przelewem. Lecz ani kropla nie idzie przewodami wtryskiwaczy. W końcu Billy stwierdza „I’m out of ideas”. Niedobrze. Wygląda na to, że padła pompa wtryskowa…

Równolegle trwają szeroko zakrojone konsultacje z zaprzyjaźnionymi mechanikami w Polsce i w Toronto. Wszyscy twierdzą, że pompy wtryskowe nie padają ot tak. Że najpierw silnik powinien skakać na obrotach. Powinny być jakieś oznaki, dźwięki, etc…

Maciuś z Billym znajdują na pompie otwór rewizyjny. Po otwarciu widać, że wałek pompy się kręci podczas obracania silnikiem. Ale paliwa pompa podać uparcie nie chce.
Wspólnie dochodzimy do przerażającego wniosku. Konieczna jest wymiana pompy wtryskowej. Tylko skąd ją zdobyć tu na końcu świata? I czy dotrze przed zimą…